| | Wiadomości lokalne z miasta Stalowa Wola i Powiatu Stalowowolskiego. Najnowsze! Najszybciej! Kamera na żywo na panoramę Stalowej Woli na skrzyżowanie Al. Jana Pawła II z ul. KEN Nagrania audio, rozmowy z ciekawymi ludźmi Fotografie z najważniejszych wydarzeń w Stalowej Woli Kanał youtube.stalowka.net - Pierwsza stalowowolska telewizja internetowa Encyklopedia miasta Stalowa Wola Zapowiedzi zbliżających się wydarzeń kulturalnych Baza adresowa najważniejszych firm i instytucji życia publicznego Bezpłatna baza ogłoszeń dla mieszkańców miasta Stalowa Wola jak i Powiatu Stalowowolskiego Twoje konto | | | | |  Hasła alfabetycznie | | | | | Czy wiesz, że..? | | Czy wiesz, że
od 1998 roku w Stalowej Woli funkcjonuje Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Rzeszowskiej, kształcący absolwentów na potrzeby firm działających w regionie? | | | | Ostatnio dodane | | | | | Najpopularniejsze | | | | | Pomoc |
W opracowaniu
| |
| Osiedle Pławo
Pławo - osiedle w Stalowej Woli położone we wschodniej części miasta, na lewym brzegu rzeki San, na niewielkim wzniesieniu 179 m. n.p.m., stromo spadającym w stronę Sanu, najwyższy punkt położony jest 20 m ponad poziom Sanu. Jest to teren pomiędzy al Jana Pawła II, ul. Komisji Edukacji Narodowej, ul. Wałową oraz ul. Ks. J.Popiełuszki. Jest to jedna z najstarszych części miasta.
Pławo początkowo było osadą, później była to wieś królewska, na gruntach której w 1937 roku w ramach planu Centralnego Okręgu Przemysłowego powstało nowe miasto Stalowa Wola. Pławo była to jedna z najstarszych wsi nad dolnym Sanem, do której należały przysiółki Chyły, Ciemny Kąt, Krzyżowe Drogi, Swoły oraz Zasanie z Sudołami położonymi na prawym brzegu Sanu.
Legenda o powstaniu wsi Pławo mówi, że prawdopodobnie około 700 lat temu, kiedy wezbrana rzeka utworzyła zator przybył flisak. Namoknięte tereny uniemożliwiły mu dalszą podróż więc zbudował szałas. Tak się złożyło, że nie popłynął dalej lecz pozostał i założył osadę.
Pierwsze historyczne wzmianki o osadzie pochodzą z pierwszej połowy piętnastego wieku, kiedy to Jakub z Buzanina dał w dzierżawę Pławo Gnieworzowi z Dalewic. Na południe od wioski w Przyszowie powstał dwór łowiecki króla Władysława Jagiełły, zbudowany przed 1358 rokiem przez Kazimierza Wielkiego. Ten ostatni umiłował Puszczę Sandomierską do polowań oraz do spędzania wolnego czasu. Król odwiedzał te strony około dwunastu razy. Pod koniec piętnastego wieku Pławo zaliczane było do wsi królewskich. Według kronikarza Jana Długosza wioska liczyła 17 osadników, 2 komorników z bydłem, 2 rzemieślników, 2 biednych komorników, 5 osadników sołtyskich i 2 myśliwych. Ponadto kmiecie obciążeni byli do oddawania dziesięciny turebskiej.
Pławo otoczone borami szczęśliwie omijane przed najazdami tatarskimi rosło w siłę. Dobra passa skończyła się wraz z potopem szwedzkim w 1656 roku. Niedaleko osady miała miejsce bitwa pod Wrzawami oraz potyczki wojsk hetmana Stefana Czarnieckiego z wojskami króla Karola Gustawa. W 1772 roku miał miejsce rozbiór Polski. Pławo weszło w skład tzw. "klucza niżańskiego": Nisko, Przyszów, Maziarnia i inne osady należące do zaboru austriackiego. "Klucz niżański" wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. W latach 1837-1867 dobra te stanowiły prywatną własność baronów Richenbachów. Następnie przeszły w ręce magnackiej rodziny Resinger. Ostatecznie podczas pierwszej wojny światowej kupił go obszarnik Maksymilian Franck.
Mieszkańcy osady ciężko pracowali. Trudnili się myślistwem, zbieractwem i flisactwem. Flisacy z Pława pływali po Sanie, Wiśle, Bugu, Narwi i Prypeci, na trasie żeglugi na skarpie nad rzeką San był przystanek flisacki. O flisactwie świadczą głównie pieczęcie przedstawiające flisaków. W 1799 roku pieczęć wsi Pławo posiadało w herbie dwa wiosła.
W 1910 r. dziedziczka Pława hrabina Maria Resseguier zbudowała murowaną ochronkę, w której znajdowała się kaplica mszalna pw. Ducha Świętego. Obiekt ten przekazała Siostrom Służebniczkom z Dębicy, które wcześniej sprowadziła do Pława. Kaplica ta była kaplicą prywatną. Od 1938 r. z powodu braku kościoła była kaplicą publiczną dla mieszkańców nowo powstającego osiedla.
Wieś Pławo liczyło około 1700 mieszkańców. Niestety pojawił się kryzys i bezrobocie. Ludność w poszukiwaniu pracy wędrowała do Prus lub emigrowała do Stanów Zjednoczonych. Ci którym nie udało się wyjechać, zatrudniani byli w majątkach księcia Lubomirskiego, obszarnika Franckiego czy też na stacji kolejowej w Rozwadowie.
Nadzieja na lepsze jutro pojawiła się wraz z wprowadzeniem w życie planu Centralnego Okręgu Przemysłowego, którego głównym pomysłodawcą był ówczesny wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski. W 1937 roku na terenie królewskiej wsi Pławo w głębi lasów sosnowych dawnej Puszczy Sandomierskiej, należącyh do powiatu niżańskiego wycięto pierwsze sosny i rozpoczęto budowę Zakładów Południowych, a przy nim osiedla dla pracowników. W 1953 roku Pławo wraz z przysiółkami zostało włączone do Stalowej Woli i jako administracyjnie osobna miejscowość przestało istnieć. Nieliczne do dzisiaj domy i zabudowania gospodarcze wsi harmonizują z zabudową Stalowej Woli. |
Cytowanie i wykorzystanie informacji oraz zdjęć w publikacjach dozwolone za podaniem źródła. Dla tej informacji jest ono następujące
Stalowka.NET - Encyklopedia miasta Stalowa Wola,
https://www.stalowka.net/encyklopedia.php?dx=173
Dział Encyklopedii - Stalowka.NET |
| | | | |
| |
